Zo leeft iemand die dakloos is.
Het leven op straat is gevaarlijk: Zó leeft iemand die dakloos is.
‘Overleven. Dat is het.’ zegt EU-veldwerker Jan Braal, ‘Wanneer je van een afstandje naar dakloosheid kijkt, denk je misschien al snel: Waarom krijgt iemand zijn/haar boeltje niet bij elkaar? Dat komt omdat het straatleven keihard is, en een zuigende werking heeft. Mensen moeten vechten voor hun eerste levensbehoeften. Ze zijn daar zo op gericht dat ze niet meer bezig zijn met logisch redeneren.’
Mensen zijn op den duur alleen maar bezig met de dag doorkomen.
In survival mode
‘In de eerste weken dat iemand op straat leeft zien we vaak dat er nog veel motivatie is om een beter bestaan op te bouwen,’ vertelt Jan, ‘maar we maken vaak mee dat naarmate de tijd vordert, er meerdere tegenslagen zijn die voor demotivatie en teleurstelling zorgen. Iemand belandt steeds meer in een primaire mentale fase. Hoe langer je op straat leeft, hoe meer je in de fase van pure overleving komt.
Jan schetst de situatie: ‘Het is een hele logische psychologische reactie. Als er niet meer in je eerste levensbehoeften voorzien wordt, neemt je amygdala het over van je rationele verstand. Wanneer je geen veilige plek hebt, geen voedsel hebt en het koud hebt kun je geen weloverwogen keuzes meer maken. Dat is niet het moment om je situatie eens in kaart te brengen en de juiste stappen te nemen. Mensen zijn op den duur alleen nog maar gericht op de dag doorkomen. Je zit letterlijk in survival mode.
Gevaren op straat
En wanneer je op straat leeft zijn er nogal wat gevaren om rekening mee te houden. Veel mensen worden ’s nachts overvallen en beroofd van hun paspoort, telefoon en papieren. Omdat iemand geen inkomen heeft en geen uitkering kan aanvragen wordt de nood naar levensmiddelen steeds groter. Tel daar de vele slapeloze nachten bij op. In Nederland mag je namelijk niet ‘slapen’ op straat, dus het komt voor dat daklozen een paar keer per nacht wakker gemaakt worden.
Op straat ben je veelal alleen. Je doet niet meer mee met de maatschappij en iedereen moet zijn eigen hachje zien te redden.